Logopeda prowadzi badania i działania praktyczne w zakresie ogólnej diagnozy stanu rozwoju mowy i ogólnej terapii zaburzeń komunikacji człowieka na różnych etapach rozwoju i w różnych sferach aktywności.
Kiedy do logopedy?
Do logopedy można udać się w każdym momencie, jeśli tylko coś nas zaniepokoi w rozwoju dziecka. Już kilka chwil po urodzeniu logopeda może ocenić zdolność mowy, a właściwie potencjał do jej rozwoju. Do zadań logopedy małego dziecka należy:
- Ocena budowy i sprawności aparatu artykulacyjnego (wargi, język, wędzidełko podjęzykowe, podniebienie).
- Badanie odruchów ustno – twarzowych (wargowe, ssania, kąsania).
- Ocena koordynacji ssania, połykania i oddychania.
- Ocena reakcji słuchowych.
Wczesna interwencja terapeutyczna może wyeliminować lub złagodzić skutki niepełnosprawności w obrębie aparatu artykulacyjnego oraz w zakresie rozwoju komunikacji.
Co może zwiastować wystąpienie w przyszłości zaburzeń mowy:
- Kłopoty ze ssaniem.
- Mocny i zbyt byt długo utrzymujący się odruch kąsania.
- Kłopoty z żuciem i połykaniem.
- Stale otwarte usta.
- Wysuwanie języka.
- Ograniczenia ruchu języka (np. skrócone wędzidełko podjęzykowe).
- Łatwość dławienia się i występowania odruchu wymiotnego.
- Nadmierne ślinienie się.
Powyższe trudności wynikają zazwyczaj z nieprawidłowego napięcia mięśniowego języka, warg, podniebienia, policzków. Już od pierwszych tygodni życia pod opieka logopedy powinny znaleźć się wcześniaki, dzieci ze zdiagnozowanymi wadami anatomicznymi (np. rozszczep podniebienia) oraz z takimi wadami genetycznymi, jak zespół Downa, Aperta oraz dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym.
Czasem to, że dziecko nieznacznie odbiega od normy czy nie wypowiada jeszcze jakiejś głoski, jest zupełnie naturalne, ponieważ rozwój mowy jest procesem indywidualnym i nie u każdego dziecka przebiega w tym samym tempie. Jednak jeśli masz wątpliwości skonsultuj się z logopedą. On oceni czy to wada wymowy czy fizjologiczny etap nabywania języka. Z wizytą nie warto zwlekać. Im wcześniej specjalista zdiagnozuje ewentualną wadę, tym łatwiej będzie ją skorygować. Czekanie aż problem minie sam, sprzyja utrwalaniu się wady. Z wady wymowy się nie wyrasta!
Skonsultuj się z logopedą jeśli Twoje dziecko:
- Ma 2 miesiące i nie budzi się przy głośnych dźwiękach. Ma 3-4 miesiące i nie odwraca główki w stronę źródła dźwięku.
- W wieku 6 miesięcy nie gaworzy, nie reaguje na swoje imię.
- W wieku 12 miesięcy nie posługuje się kilkoma słowami np. mama, baba.
- Podejrzewasz że, nie rozumie wydawanych przez Ciebie poleceń.
- W wieku 2 lat nie podejmuje prób posługiwania się zdaniami.
- Jako 3-latek porozumiewa się za pomocą gestów i sylab.
- Nie wymawia którejkolwiek z samogłosek ustnych: a, o, e, u, i, y.
- Po ukończeniu 4 roku życia zastępuje głoski s, z, c, dz ich zmiękczonymi odpowiednikami ś, ź, ć, dź, zamienia głoski dźwięczne na bezdźwięczne np. w na f, b na p, g na k.
- Podczas artykulacji głosek s, z, c, dz, t, d, n wsuwa język między zęby lub ociera nim o wargę. W każdym wieku jest to wada.
- Zastępuje głoski innymi, nie występującymi w języku polskim np. gardłowo wymawia głoskę r.
- Nasila się problem rozwojowej niepłynności mówienia.
- Mówi przez nos i ma ciągle otwartą buzię mimo braku infekcji.
- Jeśli dostrzeżesz zmiany anatomiczne w obrębie narządów mowy.
- Jeśli masz wątpliwości czy Twoje dziecko dobrze słyszy.
