Słońce, plaża, wakacje i… czerniak. Nowotwór, którego widzimy, a nie reagujemy na czas. W okresie wakacyjnym jesteśmy szczególnie narażeni, dlatego reaguj wcześniej, zbadaj się za pomocą dermoskopu.
Czerniak jest nowotworem złośliwym, który rozwija się z komórek barwnikowych. Umiejscawia się przede wszystkim w obrębie skóry (najczęściej na tułowiu, kończynach, skórze głowy i szyi), ale może rozwinąć się również w obrębie gałki ocznej, narządów płciowych czy błon śluzowych.Spośród czynników, które zależą od nas samych, najistotniejszą rolę w patogenezie choroby przypisuje się promieniowaniu UV, pochodzącemu zarówno ze źródła naturalnego, jakim jest słońce, jak i docierającego ze sztucznych źródeł (np. solaria). Wbrew obiegowym opiniom bardziej niebezpieczne jest krótkie, ale intensywne opalanie niż przewlekła ekspozycja. Stąd kilku- czy kilkunastominutowa wizyta w solarium może okazać się znamienna w skutkach – dosłownie.
Największą liczbę zachorowań odnotowuje się w okresie powakacyjnym. Dlatego zaleca się, by w tym czasie, przynajmniej raz w roku, udać się do specjalisty dermatologa lub onkologa, który przy pomocy specjalistycznego sprzętu, jakim jest dermatoskop, przyjrzy się naszej skórze i oceni jej stan. Dermatoskop umożliwia dokładną ocenę zmian skórnych, niedostrzegalnych gołym okiem. Badanie dermatoskopowe skóry pozwala również na obserwację rozłożenia barwnika w naskórku i na granicy skóry właściwej.
Dermatoskopia (inaczej mikroskopia powierzchni skóry lub mikroskopia epiluminescencyjna) jest całkowicie bezpiecznym, nieinwazyjnym i bezbolesnym badaniem, pozwalającym oceniać zmiany skórne pod kątem ich złośliwego rozrostu. Badanie wykonuje lekarz dermatolog w swoim gabinecie przy użyciu urządzenia zwanego dermatoskopem. Dermatoskop to rodzaj mikroskopu, który przyłożony do skóry pozwala na obejrzenie zmian pod dziesięciokrotnym powiększeniem. Dermatoskopia ma wiele zastosowań, ale jej głównym celem jest diagnozowanie czerniaka skóry i odróżnienie go od łagodnych znamion barwnikowych. Jak już wspomniano, głównym zastosowaniem dermatoskopii jest diagnostyka czerniaka skóry. Jest to najbardziej niebezpieczny nowotwór skóry, który szybko daje przerzuty. Dlatego tak ważna w przypadku czerniaka, podobnie jak w przypadku innych nowotworów, jest jak najszybsza diagnoza i podjęcie działań terapeutycznych w postaci chirurgicznego wycięcia zmiany z marginesem tkanek zdrowych i przesłania jej do badania histopatologicznego.
Przebieg dermatoskopii
Badanie dermatoskopowe nie wymaga przygotowań ze strony badanego. Nie trzeba wykonywać żadnych wcześniejszych badań laboratoryjnych.
Sam zabieg jest krótki i zupełnie bezbolesny. Lekarz przed przystąpieniem do badania nakłada na badane miejsce cienką warstwę olejku immersyjnego, w celu wyeliminowania refleksów świetlnych i polepszenia jakości obrazu. Następnie dermatolog przykłada do skóry dermatoskop i dokładnie ogląda zmianę. Badanie trwa około kilkunastu minut, a jego wynik ma formę opisu.
Dermatoskopia może być wykonywana wielokrotnie u tego samego pacjenta, u pacjentów w różnym wieku (nie ma granic wiekowych), nawet u kobiet w ciąży. Choroby skórne, a zwłaszcza czerniak, mogą mieć poważny przebieg i konsekwencje, dlatego warto regularnie oglądać swoją skórę i w razie zmian budzących niepokój (zwłaszcza tych dużych, nieregularnych, postrzępionych, zmieniających kolor, kształt, powiększających się lub podkrwawiających) jak najszybciej zgłosić się do lekarza. Warto dodać, że do dermatologa nie trzeba mieć skierowania.
Za pomocą dermatoskopu można rozpoznać zmiany takie jak:
- czerniak złośliwy
- czerniak młodzieńczy Reed
- znamię barwnikowe
- znamię błękitne
- brodawka łojotokowa
- naczyniak
- nabłoniak barwnikowy
- zmiany krwotoczne
Zalety badania dermatoskopowego:
a) bezpieczne
b) bezbolesne
c) możliwość wielokrotnych powtórzeń (zalecane przy większej ilości znamion)
d) brak ograniczeń wiekowych
e) można wykonywać u kobiet ciężarnych
